| 100 Anniversary of 'Armonaque' of Mons |
|
Next |
Date of issue: 5th of October 1996
OBC/COB : number: 2664
Created by: Clotilde Olyff / P.P.G. De Schutter
Perforation: 11 1/2
Size : 38 x 28 mm ;
Composition of the sheets: 30
Printing Process: Screendeepprint/Heliogravure
Number of plates:
Printing Run: 6.479.250ex
Paper: P5 ( see paper Types )
2664 - 16F - 'Armonaque' of Mons
INFO
|
HET ONTSTAAN VAN DE "ARMONAQUE DE MONS" De "Armonaque dé Mons", een kalender in Bergens dialect, werd in de loop van 1845 opgesteld door de priester Charles Letellier, pastoor Letellier ge-naamd. Het eerste nummer verscheen in 1846. Nadat hij kort na zijn geboorte zijn vader verloren had, leefde hij in alle eenvoud samen met zijn moeder te Bergen en leerde er de streektaal van de kinderen van de arbeiderswijken. In het Bergens dialect schreef hij "Scènes de la vie montoise" (Scènes uit het leven in Bergen) en enkele op La Fontaine geïnspireerde fabels. Omdat zijn vrienden, aan wie hij deze stukjes waarschijnlijk voorlas, zijn geschriften naar waarde schatten, besliste hij om ze in 1842 te publiceren in een bundel met als titel "Essais de littérature montoise" (Essays over Bergense literatuur). Toen Charles Letellier werd aangesteld tot pastoor van Wasmuel, een arbeidersparochie in het steenkoolbekken van de Borinage, was hij getroffen door de grote ellende van zijn parochianen en dacht hij de nodige gelden te kunnen inzamelen om hen te hulp te komen, door zijn intussen vermaard geworden werkjes te publiceren. Daar zijn initiatief succes kende, kwam hij op het idee om elk jaar een "armonaque" uit te geven met uitsluitend teksten in het Bergens, wat de almanak gegarandeerd origineel maakte. En alweer oogstte Charles Letellicr een niet aflatend succes, des te meer omdat hij het als een erezaak beschouwde om altijd degelijke artikels te publiceren. BELANG VAN DE "ARMONAQUE DÉ MONS" Het verschijnen, in december 1845, van het eerste nummer was een gebeurtenis van lokale betekenis die desalniettemin een belangrijke plaats inneemt in de Waalse streekcultuur. Deze publicatie – de eerste in haar soort in Wallonië – was de aanzet tot de populariteit van de in het dialect opgestelde almanak, populariteit die nog toenam tot vlak voor de Tweede Wereldoorlog en dit zowel in Bergen als in Namen, Luik, Doornik, Verviers en Malmédy. DE "ARMONAQUE DÉ MONS" VANDAAG Het was Pierre Coubeaux, een bekend dialectschrijver uit Bergen, die in 1975 – het eerste nummer van de nieuwe reeks verscheen in 1976 – de "Armonaque de Mons" nieuw leven inblies, in de geest van Charles Letellier, maar aangepast aan de huidige eisen en interessesferen. Net zoals in 1846, werd het initiatief onmiddellijk met succes bekroond en de publicatie kon op ruime steun rekenen van de plaatselijke middenstand. Als we vandaag de 150ste verjaardag vieren van de "Armonaque dé Mons", brengen we tegelijk een ruim verdiende hulde aan degene die hem gecreëerd heeft, pastoor Charles Letellier. Hierna volgt een fragment uit een gedichtje in het Bergens ("Canson d'Roïal"), dat geciteerd werd in de editie 1994: Nos vieux chansonniers sont dallés Triss'dé n'pus canter no coin d'terre, Mé tt'in haut, j'les vois consolés No faire risette in I'vant leu verre! Onze oude liedjesdichters hebben ons verlaten Triest omdat ze niet meer over onze streek vertellen, Maar daarboven zie ik hen, opgebeurd Naar ons glimlachen, terwijl ze hun glas heffen! . |