Mind games.
Previous
Next
 

Date of issue: 18th of March 1995.

OBC/COB : number: 2592-2895

Created by: Karl Meersman / P.P.G. De Schutter

Perforation: 11 1/2
Size : 22 x 37 mm
Composition of the sheets: 30
Printing Process: Screendeepprint/Heliogravure
Number of plates: 1-2
Printing Run: 2592 -3.000.000ex ; 2593 - 6.000.000ex ; 2594-2595 - 1.500.000 ex each
Paper: 2592 -P6 ; 2593-2594-2595 - P5 ( see paper Types )

 

2592 - 13F - Crosword
2593 - 16F - Chess
2594 - 30F - Scrabble
2595 - 34F - Card Game

INFO

Spel en ontspanning. Het spel is zo oud als de mens. De geschiedenis van bepaalde gezelschapsspellen beslaat millennia. De ouderdom van het Chinese spel "GO", dikwijls het oudste van alle bekende spelen genoemd, wordt op 35 eeuwen geschat. Dobbelstenen werden al in de Sumerische koningsgraven van de stad Ur uit het derde millennium v. Chr. gevonden. Uit de geschiedenis blijkt ook dat het gezelschapsspel in vele culturen hoog stond aangeschreven. Het schaakspel bijvoorbeeld wordt niet voor niets het "Koninklijk Spel" genoemd. Het werd gespeeld aan vele hoven van het feodale Europa. En zelfs een spel als ganzenbord heeft zijn bekendheid te danken aan een aristocratische gebeurtenis: Francesco de Medici uit Firenze stuurde tijdens zijn bewind (1574-87) een ganzenbord als geschenk aan Filips II van Spanje. Vandaag lijken de computergames de spelende mens in hun ban te hebben. Toch blijven de eeuwenoude spelen als kaarten en schaken en de meer recente als kruiswoordraadsels en scrabble erg geliefd.

Kruiswoordraadsels in een elementaire vorm verschenen voor het eerst in de 19de eeuw in Engelse puzzelboeken voor kinderen. In de V.S. echter werd het een ernstig tijdverdrijf voor volwassenen. Het eerste moderne kruiswoordraadsel werd op 21 december 1913 gepubliceerd in het zondagssupplement van het New Yorks blad World. Vanaf 1923 namen de meest belangrijke Noord-amerikaanse kranten kruiswoordraadsels op. Het fenomeen verspreidde zich via Engeland over heel de wereld. Men vindt kruiswoordraadsels vandaag in verscheiden vormen in zowat alle talen en landen.

Het schaakspel ontstond vermoedelijk als een oorlogsspel rond het midden van de zesde eeuw in India. Vanuit Perzië verspreidde het zich westwaarts via de Moren, de islamitische veroveraars en het Byzantijnse rijk. Omstreeks 1100 was het schaakspel in heel Europa bekend en in de vijftiende eeuw kreeg het op het Iberisch schiereiland zijn moderne vorm. De eenvormig gemaakte schaakregels werden vastgelegd in het Verdrag van Lucena uit 1497 (‘Repeticion de Amo-res y Arte de Axedres', Salamanca, Spanje) waarvan een mooi exemplaar wordt bewaard in de Koninklijke Bibliotheek Albert I te Brussel. Tot ca. 1800 was het schaken een aristocratische bezigheid. Daarna groeide de populariteit en ontstonden clubs. Rond 1860 werd het competitieschaken steeds belangrijker en onder impuls van beroemde schaakmeesters groeit de belangstelling ervoor nog steeds.

De principes van het Scrabble-spel werden in 1931 in de V.S. ontwikkeld door architect Alfred M. Butts. Het heette oorspronkelijk Criss Cross en was gebaseerd op het kruiswoordraadsel en het anagram. In 1948 bracht James Brunot het aangepast en als Scrabble herdoopt op de markt. Het spel kende snel succes en werd in vele talen, in braille en in een magnetische versie geproduceerd.

De oorsprong van het kaartspel moet waarschijnlijk in Indië gezocht worden. De speelkaarten zouden daar ontstaan zijn uit een transpositie van het schaakspel. Het werd ook snel in China bekend en drong vervolgens door tot Europa, eerst in Duitsland (in 1329 te Würzburg gesignaleerd), daarna in Spanje, Italië, Frankrijk, Engeland enz.... Bekende kaartspelen zijn o.a. bridge, whist, poker, skat, klaverjassen en canasta.

 

.